Odwołanie darowizny

Dochodzisz do wniosku, że ten którego obdarowałeś na to nie zasługuje. Zastanawiasz się czy możesz cofnąć swoją decyzję?

Darowizna to nic innego jak umowa i co do zasady, w myśl reguły pacta sunt servanda (łac. umów należy dotrzymywać) osoba, która ją zawarła powinna się wywiązać z jej postanowień. Nie obawiaj się jednak, obowiązujące przepisy przewidują instytucję stanowiącą niejako wyłom od powyższej zasady – jest to tzw. odwołanie darowizny.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym „Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności”. Przez pojęcie tej tzw. rażącej niewdzięczności rozumieć należy zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu (czyli nieczynieniu), skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które oceniając rozsądnie i obiektywnie jest niewłaściwe i krzywdzące. Wchodzą tu w grę tylko takie sytuacje, gdzie obdarowany faktycznie dopuszcza się zachowań, które rzeczywiście można uznać za rażącą niewdzięczność, a nie sytuacje, w których darczyńcy po prostu się odwidziało. Często ocena tego czy obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności zależy od analizy wszystkich okoliczności danej sprawy.

Jeżeli ten którego obdarowałeś, zachowuje się nagannie względem Ciebie jako darczyńcy – w pierwszej kolejności musisz złożyć mu proste oświadczenie o odwołaniu darowizny. Rekomenduję uczynić to w formie pisemnej, najlepiej listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru (dla celów dowodowych).

Jeżeli przedmiotem darowizny są ruchomości (czyli w uproszczeniu wszystko co się rusza), po złożeniu skutecznego oświadczenia o odwołaniu darowizny z powrotem stajesz się właścicielem przedmiotu.

W przypadku jednak gdy darowałeś np. dom, mieszkanie, gospodarstwo rolne sprawa już nie jest taka prosta.

Jeżeli obdarowany nie przeniesie z powrotem formalnie własności domu, mieszkania, gospodarstwa na darczyńcę i nie dojdziecie w tym zakresie do porozumienia konieczne będzie starcie w Sądzie.

Musisz jednak wiedzieć, że darowizna nie może być odwołana, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył.

Pamiętaj również, że na odwołanie darowizny masz tylko rok, licząc od dnia, w którym dowiedziałeś się o niewdzięczności obdarowanego.

Powyższy opis dotyczy darowizny, która już została wykonana. Darowizna, która nie została jeszcze wykonana może zostać odwołana jeżeli po zawarciu umowy Twój stan majątkowy się zdecydowanie pogorszył, popadłeś w niedostatek. Jeżeli stało się to już po wykonaniu darowizny obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać Ci środków, które pozwolą zaspokoić Ci usprawiedliwione potrzeby.