Postępowanie dowodowe w sprawie o rozwód – jak wygląda, na czym polega i jakie są jego cele?

ROZWÓD

Rozwód według słownika języka polskiego oznacza rozwiązanie małżeństwa na wniosek jednej ze stron. Rozwiązania związku małżeńskiego w obliczu obowiązujących w Polsce przepisów dokonuje zawsze Sąd rozwodowy. Niedopuszczalne jest rozwiązanie małżeństwa na innej drodze niż orzeczenie Sądu, co wynika w naszym prawie z zasad trwałości małżeństwa oraz monogamii.

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Zdarza się, że mimo zaistnienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia – rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego:

• miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo
• jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo
• jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego).

Pozew o rozwód

Rozwód nie jest przeprowadzany z urzędu, aby rozpocząć procedurę rozwodową koniecznym staje się zainicjowanie sprawy sądowej przez samych zainteresowanych, czyli małżonków.

Do którego Sądu składam pozew o rozwód?

Pozew o rozwód składa się do Sądu Okręgowego.

Zgodnie z art. 41 kodeksu postępowania cywilnego – powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed Sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Powód/ka to osoba, która pozew wnosi, pozwany/a to osoba przeciwko której skierowane zostało powództwo.

Opłata od pozwu o rozwód

Składając pozew o rozwód należy uiścić od niego tzw. opłatę sądową. Opłata ta wynosi 600 zł i wnoszona jest na konto Sądu, do którego kierowana jest sprawa o rozwód. Potwierdzenie uiszczenia lub znak sądowy o wartości 600 zł załącza się do pozwu o rozwód.

Opłaty stałej sądowej nie należy mylić z wynagrodzeniem pełnomocnika (radca prawny, adwokat), które ustalane jest indywidualnie z prowadzącym sprawę radcą prawnym lub adwokatem i stanowi honorarium.

Postępowanie w sprawie o rozwód

Zarówno długość postępowania rozwodowego, jak i stopień jego skomplikowania zależy od tego, czy małżonkowie chcą orzeczenia o winie oraz czy posiadają małoletnie dzieci.

Rozwód – wina

Orzekając rozwód Sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków Sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Rozwód – małoletnie dzieci

W wyroku orzekającym rozwód, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Postępowanie dowodowe

Zasady postępowania dowodowego określa kodeks postępowania cywilnego.

Jeżeli strona zmierza do wykazania winy małżonka/ki powinna zaproponować Sądowi orzekającemu w sprawie dowody, które będą miały na celu wykazanie tej winy. W myśl brzmienia art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Zgodnie z art. 227 kpc przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. W myśl art. 228 kpc fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu. Sąd bierze je pod rozwagę nawet bez powołania się na nie przez strony. Nie wymagają dowodu również fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna oraz fakty znane sądowi z urzędu, jednakże sąd powinien zwrócić na nieuwagę stron. Nie wymagają również dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości.

Postępowanie dowodowe odbywa się przed sądem orzekającym, chyba że sprzeciwia się temu charakter dowodu albo wzgląd na poważne niedogodności lub niewspółmierność kosztów w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sąd orzekający zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych członków (sędzia wyznaczony) albo innemu sądowi (sąd wezwany).

We wniosku o przeprowadzenie dowodu strona jest obowiązana oznaczyć dowód w sposób umożliwiający przeprowadzenie go oraz wyszczególnić fakty, które mają zostać wykazane tym dowodem. We wniosku można także wskazać, czy strona domaga się przeprowadzenia dowodu w ramach posiedzenia zdalnego.

To Sąd decyduje czy dany wniosek dowody dopuszcza. Sąd może bowiem w szczególności pominąć dowód:

• którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu;
• mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;
• nieprzydatny do wykazania danego faktu;
• niemożliwy do przeprowadzenia;
• zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania;
• gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235 (1), a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku.

 

Co może być dowodem w sprawie o rozwód?

Jak już wyżej wskazano – przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie.

Dowodem w sprawie o rozwód mogą być:

1. DOKUMENTY

Dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

2. ŚWIADKOWIE

Świadkami nie mogą być:

• osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;
• wojskowi i urzędnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli „zastrzeżone” lub „poufne” oraz osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem;
• przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, które mogą być przesłuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji mającej zdolność sądową;
• współuczestnicy jednolici.

3. OPINIE BIEGŁYCH

W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.

4. OGLĘDZINY

Sąd może zarządzić oględziny bez udziału lub z udziałem biegłych, a stosownie do okoliczności – również w połączeniu z przesłuchaniem świadków.

5. PRZESŁUCHANIE STRON

Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron.

6. INNE ŚRODKI DOWODOWE

• Sąd może dopuścić dowód z grupowego badania krwi.
• Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243¹ kpc, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów.

 

Radca Prawny Katarzyna Brodziak-Grzyb – radca prawny, mediator sądowy, pozaetatowy członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach, założycielka kancelarii prawnej Brodziak-Grzyb z siedzibą w Częstochowa. Moim celem jest, by nie żałowali Państwo przekroczenia progu mojej Kancelarii, do której serdecznie zapraszam.

Siedziba Kancelarii (radca prawny, adwokat) znajduje się w Częstochowie przy ul. Dąbrowskiego 26 lok. 2, jednakże zasięg terytorialny i termin świadczonych usług jest dostosowany do potrzeb naszych Klientów. Jeżeli mieszkasz w takich miejscowościach jak Blachownia, Janów, Kamienica Polska, Kłobuck, Kłomnice, Konopiska, Kruszyna, Krzepice, Lipie, Miedźno, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Opatów, Panki, Poczesna, Popów, Przystajń, Rędziny, Starcza i Wręczyca Wielka, Lubliniec, Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków i Woźniki, Myszków, Dąbrowa Zielona, Irządze, Koniecpol, Koziegłowy, Kroczyce, Lelów, Niegowa, Poraj, Przyrów, Szczekociny, Włodowice i Żarki – to Sądem który będzie właściwy do przeprowadzenia postępowania będzie Sąd Okręgowy w Częstochowie.

Kancelaria (radca prawny, adwokat) świadczy usługi na rzecz osób z Częstochowy oraz Blachownia, Janów, Kamienica Polska, Kłobuck, Kłomnice, Konopiska, Kruszyna, Krzepice, Lipie, Miedźno, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Opatów, Panki, Poczesna, Popów, Przystajń, Rędziny, Starcza i Wręczyca Wielka, Lubliniec, Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków i Woźniki, Myszków, Dąbrowa Zielona, Irządze, Koniecpol, Koziegłowy, Kroczyce, Lelów, Niegowa, Poraj, Przyrów, Szczekociny, Włodowice i Żarki.