Upadłość osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą i po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej – ciekawostki z ustawy Prawo upadłościowe
Przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – prawo upadłościowe stosuje się przede wszystkim do przedsiębiorców w rozumieniu kodeksu cywilnego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Zasady ogłoszenia upadłości wobec przedsiębiorcy są odmienne od tych obowiązujących przy upadłości nie-przedsiębiorców.
Zasadniczym trybem przeprowadzenia postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej pozostaje postępowanie upadłościowe uregulowane w sposób odrębny. Istotnym uzupełnieniem jest tu przepis art. 4911, który poszerza podmiotowy zakres stosowania ustawy w stosunku do „konsumentów”.
Ustawodawca uprościł obowiązujące procedury dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej, o ile z okoliczności danej sprawy nie będzie wynikała potrzeba przeprowadzenia danego postępowania w zwykłym trybie.
Czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jest przedsiębiorcą?
Zgodnie z kodeksem cywilnym przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
Zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Przedsiębiorcą jest zatem również osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcą jest również osoba, która zawiesiła swoją działalność gospodarczą.
Do kogo jeszcze ma zastosowanie ustawa – Prawo upadłościowe?
Przepisy ustawy Prawo upadłościowe stosuje się także do:
- spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, prostych spółek akcyjnych i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej;
- wspólników osobowych spółek handlowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
- wspólników spółki partnerskiej.
Czy istnieją podmioty, wobec których upadłości ogłosić nie można?
Tak.
Nie można ogłosić upadłości niżej wymienionych podmiotów:
- Skarbu Państwa;
- jednostek samorządu terytorialnego;
- publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;
- instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy, chyba że ustawa ta stanowi inaczej, oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;
- osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej;
- uczelni;
- funduszy inwestycyjnych.
Wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą, także po zaprzestaniu prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Postępowanie toczy się według przepisów tytułu V części trzeciej. Powyższe stosuje się odpowiednio do osób, które przestały być wspólnikami osobowych spółek handlowych.
Wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet wówczas gdy nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, jeżeli od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok. Postępowanie toczy się według przepisów tytułu V części trzeciej.
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące.
Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
Czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może ogłosić upadłość konsumencką?
Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą może ogłosić upadłość na zasadach ogólnych, w trybie zwykłym, jeżeli spełnia przesłanki. Nie może jednak ogłosić upadłości konsumenckiej, gdyż ta przewidziana jest dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej.
Zdolnością upadłościową, tzw. konsumencką objęto wyłącznie osoby fizyczne, które NIE PROWADZĄ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ. Katalog osób fizycznych określono natomiast na zasadzie wyłączenia osób fizycznych, które mogą ogłosić upadłość zgodnie z przepisami działu II tytułu I ustawy Prawo upadłościowe.
W sytuacji, gdy z wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zwróci się przedsiębiorca lub wspólnik osobowych spółek handlowych odpowiadający za zobowiązania spółki osobiście lub wspólnik spółki partnerskiej, to należy stwierdzić, że nie posiadają oni tzw. konsumenckiej zdolności upadłościowej. W konsekwencji jej braku Sąd oddali taki wniosek.
Jeżeli zatem podmiot mający zdolność upadłościową jako przedsiębiorca zwróci się o ogłoszenie tzw. upadłości konsumenckiej i – odwrotnie – jeżeli to konsument (osoba fizyczna, nieprowadząca działalności gospodarczej) wniesie o ogłoszenie swojej upadłości według przepisów dotyczących przedsiębiorcy, sąd oddali takie wnioski ze względu na brak zdolności upadłościowej w danym postępowaniu.
Czy osoba fizyczna, która zakończyła prowadzenie działalności gospodarczej, może ogłosić upadłość konsumencką co do długów związanych z prowadzoną niegdyś działalnością?
Tak. Nie ma żadnych przeszkód do tego, aby upadłość KONSUMENCKĄ zgłaszali byli przedsiębiorcy w zakresie długów powstałych z czasów prowadzonej firmy.
Radca Prawny Katarzyna Brodziak-Grzyb – radca prawny, mediator sądowy, pozaetatowy członek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach, dorada obywatelski, założycielka kancelarii prawnej Brodziak-Grzyb z siedzibą w Częstochowa. Moim celem jest, by nie żałowali Państwo przekroczenia progu mojej Kancelarii, do której serdecznie zapraszam.
Siedziba Kancelarii (radca prawny, adwokat) znajduje się w Częstochowie przy ul. Dąbrowskiego 26 lok. 2, jednakże zasięg terytorialny i termin świadczonych usług jest dostosowany do potrzeb naszych Klientów. Jeżeli mieszkasz w takich miejscowościach jak Blachownia, Janów, Kamienica Polska, Kłobuck, Kłomnice, Konopiska, Kruszyna, Krzepice, Lipie, Miedźno, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Opatów, Panki, Poczesna, Popów, Przystajń, Rędziny, Starcza i Wręczyca Wielka, Lubliniec, Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków i Woźniki, Myszków, Dąbrowa Zielona, Irządze, Koniecpol, Koziegłowy, Kroczyce, Lelów, Niegowa, Poraj, Przyrów, Szczekociny, Włodowice i Żarki – to Sądem który będzie właściwy do przeprowadzenia postępowania będzie Sąd Okręgowy w Częstochowie.
Kancelaria (radca prawny, adwokat) świadczy usługi na rzecz osób z Częstochowy oraz Blachownia, Janów, Kamienica Polska, Kłobuck, Kłomnice, Konopiska, Kruszyna, Krzepice, Lipie, Miedźno, Mstów, Mykanów, Olsztyn, Opatów, Panki, Poczesna, Popów, Przystajń, Rędziny, Starcza i Wręczyca Wielka, Lubliniec, Boronów, Ciasna, Herby, Kochanowice, Koszęcin, Pawonków i Woźniki, Myszków, Dąbrowa Zielona, Irządze, Koniecpol, Koziegłowy, Kroczyce, Lelów, Niegowa, Poraj, Przyrów, Szczekociny, Włodowice i Żarki.
